عزت نفس چیست؟

عزت نفس چیست؟

عزت نفس، حس کلی کودک از ارزش یا ارزش شخصی‌اش است. این حس، احساسی را که او نسبت به خودش دارد توصیف می‌کند. کودک با عزت نفس بالا یا پایین متولد نمی‌شود — او باید یاد بگیرد که چگونه نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد.

کمک به کودکان برای ایجاد عزت نفس سالم بسیار مهم است. اگر کودکان بیشتر اوقات نسبت به خود احساس خوبی داشته باشند، احتمال بیشتری دارد که چیزهای جدید را امتحان کنند، دوست پیدا کنند و با مشکلاتی که در زندگی خود با آنها روبرو می‌شوند، مقابله کنند.

برای داشتن عزت نفس سالم، کودکان باید احساس کنند که:

• تعلق داشتن
• امن و امان هستند
• دوست داشته می‌شوند و پذیرفته می‌شوند
• می‌تواند کارها را با موفقیت انجام دهد و مفید باشد
• مستقل، منحصر به فرد و ویژه هستند
• خوشحال هستند

عزت نفس کودک از طریق نحوه‌ی نگاه او به خودش و همچنین نحوه‌ی رفتار دیگران با او شکل می‌گیرد. فکر کردن به فرزندتان و رفتار گرم و مثبت با او در کمک به او برای داشتن احساس خوب نسبت به خودش بسیار مهم است.

برای بزرگسالان، کمک به فرزندانشان در ایجاد عزت نفس سالم، صبر و پشتکار لازم است، اما نتایج آن می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. کودکانی که عزت نفس بالایی دارند، اعتماد به نفس لازم برای امتحان کردن چیزهای جدید را خواهند داشت و باور خواهند داشت که افراد ارزشمندی هستند که می‌توانند در رسیدن به اهداف خود موفق شوند.

ایجاد عزت نفس کودکان

به محض اینکه نوزادان به دنیا می‌آیند، شروع به یادگیری در مورد جهان می‌کنند. از همین تجربیات اولیه — از آنچه در خانواده می‌بینند، می‌شنوند و احساس می‌کنند — است که آنها شروع به پرورش ایده‌هایی در مورد خودشان می‌کنند. آنها می‌آموزند که آیا دوست داشته می‌شوند، ارزشمند و متعلق به جمع هستند یا خیر، و اینکه آیا «به اندازه کافی خوب» هستند یا خیر.

کودکان خردسال اغلب خود را در رابطه با کارهایی که می‌توانند انجام دهند، ارزیابی می‌کنند، به عنوان مثال، اینکه چقدر خوب می‌توانند بدوند، چیزهایی بسازند یا بازی کنند. هرچه در انجام کارها اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند، عزت نفس آنها بیشتر رشد می‌کند. آنها همچنین می‌توانند در گروه‌های بازی، پیش‌دبستانی و بعداً در مدرسه و باشگاه‌ها بهتر جا بیفتند.

همزمان با رشد کودکان، آنها خود را برای یادگیری مهارت‌های جدید به چالش می‌کشند. آنها برای انجام این کار از انگیزه درونی خود استفاده می‌کنند. کودکان باید هم موفقیت و هم شکست را تجربه کنند، زیرا این موارد به طور طبیعی در طول زندگی رخ می‌دهند.

کودکانی که (به تنهایی یا با کمک) موفق می‌شوند، دوباره تلاش می‌کنند و به موفقیت‌های بیشتر، رضایت و عزت نفس بالا دست می‌یابند. شکست مکرر ممکن است به این معنی باشد که کودکان اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند، از تلاش دست می‌کشند و ممکن است نسبت به خود احساس بدی پیدا کنند. یادگیری کنار آمدن خوب با شکست‌ها و ناامیدی‌ها نیز می‌تواند تأثیر مثبتی بر عزت نفس کودکان داشته باشد.

مهم است که صبر خود را حفظ کنید — برای صرفه‌جویی در وقت، کارها را به عهده نگیرید یا برای فرزندتان کارهایی انجام ندهید. فرزندتان به زودی از شما انتظار خواهد داشت که همچنان این کار را برایش انجام دهید و احساس موفقیت در انجام وظایف یا فعالیت‌های جدید را به تنهایی تجربه نخواهد کرد.

فرزندتان را تحسین و تشویق کنید

مهم است که با تشویق فرزندتان به او کمک کنید تا عزت نفس خود را پرورش دهد. دوران کودکی، دوران یادگیری چیزهای جدید است، بنابراین نه تنها تحسین فرزندتان برای انجام کارهای خوب، بلکه برای دستیابی به گام‌های کوچک در طول مسیر نیز بسیار مهم است. اگر فرزندتان بار اول کاملاً درست عمل نکرد، او را تشویق کنید تا دوباره تلاش کند.

معلمان، خانواده و دوستان نیز باید دستاوردها و موفقیت‌های کودکان را تحسین کنند — موفقیت‌های کوچک را تشخیص دهند و تلاشی را که فرزندتان برای رسیدن به اهدافش انجام می‌دهد، تحسین کنند.

تحقیر و سرزنش مداوم کودکان می‌تواند به عزت نفس آنها آسیب جدی وارد کند.

راه‌های افزایش عزت نفس کودک

بهبود اعتماد به نفس فرزندتان، عزت نفس او را افزایش می‌دهد. والدین به ویژه در ایجاد عزت نفس کودکان خردسال نقش مهمی دارند.

در اینجا چند پیشنهاد عملی ارائه شده است:

• برای آنها وقت بگذارید و نشان دهید که به کاری که انجام می‌دهند علاقه‌مند هستید.
• برای فرزندتان اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و او را تشویق کنید که تلاش کند — تلاش‌ها و کوشش‌هایش را تحسین کنید.
• اگر اشتباه کردند، بپذیرند و وقتی پیشرفت کردند، جشن بگیرند.
• علایق و دوستی‌های آنها را تشویق کنید.
• مطمئن شوید که احساس می‌کنند شنیده می‌شوند و می‌دانند که به آنها اعتماد دارید تا تصمیمات متناسب با سن خود را بگیرند.
• آنها را زیاد در آغوش بگیرید، لبخند بزنید و تشویقشان کنید و بگذارید احساساتشان را به شما ابراز کنند.
• با تقسیم وظایف بزرگ به مراحل کوچک‌تر که بتوانند به آنها دست یابند، فرزندتان را تشویق کنید تا باور کند که می‌تواند موفق شود و به او بگویید که در صورت نیاز می‌تواند درخواست کمک کند.

کنار آمدن با ناامیدی

یادگیری راه‌های مثبت برای کنار آمدن با ناامیدی، زمانی که کاری را درست انجام نمی‌دهند یا نمی‌توانند به خواسته‌هایشان برسند، برای رشد عزت نفس کودکان نیز مهم است.

راهنمایی کودکان نوپا و پیش‌دبستانی در مواجهه با احساسات دشوار می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با یادگیری کنار آمدن با احساسات خود، عزت نفس خود را افزایش می‌دهند.

اعتماد به نفس در مدرسه

وقتی آنها در مدرسه هستند، به فرزندتان نشان دهید که برای استعدادهای فردی آنها ارزش قائل هستید، نه فقط برای نمراتشان. روی نقاط قوت آنها تمرکز کنید.

از اتفاقات مدرسه مطلع شوید و در جلسات توجیهی شرکت کنید — این به شما کمک می‌کند تا با اطمینان از اینکه فرزندتان در زمان مناسب به آنچه نیاز دارد، دسترسی پیدا می‌کند، از او حمایت کنید.